Pyły wulkaniczne nad Polską są obojętne dla środowiska

Pyły wulkaniczne nad Polską są obojętne dla środowiska

W wyniku wybuchu w nocy z 13 na 14 kwietnia wulkanu Eyjafjoell na Islandii i panujących w Europie warunków atmosferycznych nad Polskę dotarła chmura pyłu wulkanicznego. Pył ten jest jednym z produktów wybuchu wulkanu. Składa się z mikroskopijnych cząsteczek szkła, sproszkowanych skał i krzemianów, które mogą długo utrzymywać się w powietrzu. Pył sparaliżował ruch lotniczy niemal w całej Europie. Zanieczyszczenia spowodowane pyłem wulkanicznym, utrzymujące się nad prawie całym terytorium Polski, z punktu widzenia środowiska są obojętne – wyjaśnił rzecznik Państwowego Instytutu Geologicznego, Mirosław Rutkowski.

Szkliwo w pyle wulkanicznym to głównie krzemionka, czyli dwutlenek kwarcu, który występuje powszechnie w skałach na powierzchni Ziemi. Przy budowie między innymi dróg czy w pobliżu kamieniołomów podobny pył unosi się w powietrzu, a nie odnotowano z tego powodu żadnych specjalnych szkód dla środowiska. Mirosław Rutkowski podkreślił, że materiał znajdujący się w pyle wulkanicznym z punktu widzenia środowiska nie jest szkodliwy. W przypadku wysokiego stężenia ma jednak pewne znaczenie dla osób mających problemy z oddychaniem, gdyż podrażnia drogi oddechowe. Bardziej niebezpieczne od pyłu toksyczne są natomiast gazy wulkaniczne, emitowane do atmosfery razem z chmurą pyłu. Gazy wulkaniczne mają różną toksyczność. Niektóre składają się z dwutlenku węgla, tlenków siarki, ale również fluorowodoru, siarkowodoru, azotu i innych gazów. Największe obawy badaczy budzi dwutlenek siarki. Jego cząsteczki mają tendencję do zlepiania się w "agregaty", które tłumią nieco światło słoneczne, więc przy dużych stężeniach można obserwować obniżenie średnich temperatur. Niepokój budzi również fluorowodór, który w dużych stężeniach, niebezpiecznych dla organizmów żywych, można zaobserwować w bezpośrednim sąsiedztwie wulkanu. Fluor rozpuszczany w wodzie wpływa niekorzystnie na układ kostny, dlatego jest niebezpieczny dla zwierząt i ludzi.

W Polsce niepokój może budzić jedynie dwutlenek siarki. Efekt jego działania porównuje się do rezultatu pracy dawnych elektrowni opalanych węglem kamiennym. Emitowane przez nie związki siarki powodowały kwaśne deszcze m.in. w Sudetach - zaznaczył Rutkowski.

Według prognoz brytyjskiego biura meteorologicznego Met Office, w warstwie od powierzchni ziemi do wysokości 6 km w godz. 8-14 strefa pyłów miała "tendencję do zanikania" na południu Polski: w Małopolsce i na Lubelszczyźnie, południowym Mazowszu i Ziemi Łódzkiej. Później, do godz. 20 strefa wolna od pyłów miała skurczyć się do terenu Podkarpacia. W tym okresie pyły nie występowały w warstwach atmosfery powyżej 6 km. W nocy z poniedziałku na wtorek (z 19 na 20 kwietnia br.) strefa pyłów w warstwie do 6 km objęła całą Polskę, a północne krańce kraju nawet na poziomie od 6 do 10,5 km.

(mm)