Optymalizacja, efektywność, wysokie poziomy redukcji odpadów.

Wydajność odzysku i recyklingu oraz redukcja ilości składowanych odpadów to najważniejsze cele, z których osiągnięciem muszą poradzić gminy i wybierane przez nie w przetargach firmy. Aby te środowiskowe cele osiągać niezbędna jest koncentracja na efektywności, optymalizacji procesów i stosowanie technologii, pozwalających uzyskać czyste surowce wtórne o jakości oczekiwanej przez przemysł recyklingowy.   

Czy jest to możliwe w polskich warunkach? Czy nas na to stać? „Tak" - odpowiadają eksperci firmy TOMRA Sorting i podczas targów POLEKO prezentują najnowsze osiągnięcia w dziedzinie automatyzacji procesów sortowania frakcji przeznaczonych do recyklingu oraz przykłady zaawansowanych technologicznie, nowych polskich inwestycji: ZGO w Bielsku Białej i BYŚ w Warszawie, na których na jednej instalacji możliwe jest sortowanie odpadów zmieszanych i zbieranych selektywnie oraz gdzie już dziś możliwe jest osiąganie efektów zakładanych dopiero na rok 2020.

Wizja to cel bez kompromisów

Największy strumień odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe stanowią odpady komunalne zmieszane. Ich odpowiednie zagospodarowanie jest więc jednym z najważniejszych problemów. Wymaga on zrozumienia oraz zgodnego, spójnego i kompleksowego współdziałania różnych grup: administracji publicznej, przedsiębiorców, mieszkańców. Wspierający efektywność system prawny, otwartość na nowe inwestycje oraz proekologiczny styl życia stanowią punkt wyjścia dla stworzenia nowoczesnego, wydajnego systemu zarządzania odpadami.

Tym bardziej, że nie tylko z odpadów zbieranych selektywnie, ale i ze zmieszanych odpadów komunalnych również można odzyskać frakcje materiałowe nadające się do dalszego przetworzenia.

Jeśli więc czyste i bezpieczne środowisko jest naszym celem, podejmowane działania muszą bezwzględnie wspierać i promować optymalne i efektywne procesy sortowania, odzysk, recykling oraz realną redukcję składowanych odpadów.

Tylko czy jest to jednak możliwe w polskich realiach? Czy nas na to stać?

- Tak i to z doskonałym skutkiem, jak widać choćby z doświadczenia najnowszych zakładów –  oddanych w 2012 roku ZGO w Bielsku Białej, Elblągu czy Ełku  czy Byś w Warszawie, którego modernizacja zakończyła się w tym roku  – mówi Mariusz Rajca, prezes polskiej spółki-córki TOMRA Sorting.- Zakłady te dzięki swojemu zaawansowaniu technologicznemu i wysokiej wydajności procesów znajdują się dziś w ścisłej czołówce zakładów tego typu na świecie i stanowią przykład dla wielu inwestorów, również z zagranicy, z USA, Norwegii, Rosji, Niemiec czy krajów Bliskiego Wschodu. To w Polsce pokazujemy, że można ze strumienia odpadów zmieszanych wydzielać frakcje materiałowe nadające się do recyklingu, optymalizować systemy selektywnego zbierania odpadów i wykorzystywać do sortowania odpadów komunalnych zmieszanych i zbieranych selektywnie jedną instalację do sortowania. Na świecie, w krajach, gdzie gospodarowanie odpadami jest na wyższym poziomie niż w Polsce, okazuje się, że pomimo selektywnego zbierania w pozostałym strumieniu odpadów, nadal można znaleźć sporo frakcji materiałowych, które po wydzieleniu można poddać recyklingowi. W innych państwach z kolei poszukuje się rozwiązań, które pozwalają osiągać dobre efekty w możliwie krótkim horyzoncie czasowym, również w przypadku przetwarzania wyłącznie odpadów komunalnych zmieszanych.

Dwa strumienie – jedna instalacja

Ponad 60% odpadów mniej do składowania

Instalacje ZGO w Bielsku Białej, Elblągu czy Ełku i firmy Byś w Warszawie cechuje wysoka efektywność. Dzięki automatyzacji i zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych zakłady te mogą osiągać już dziś zakładane dopiero na rok 2020 poziomy odzysku oraz kierowania do ponownego wykorzystania i recyklingu ponad 50% masy papieru, tworzyw sztucznych, metali i szkła znajdujących się w odpadach z gospodarstw domowych. Tym co je wyróżnia na rynku jest innowacyjna koncepcja sortowania: na jednaj instalacji odpady zmieszane i zbierane selektywnie.

Byś, Warszawa

Oddana do użytku w 2011 i zmodernizowana w 2013 roku  w firmie Byś instalacja do sortowania odpadów należy dziś do grona najnowocześniejszych obiektów tego typu na świecie. Została ona zaprojektowana w taki sposób, że możliwe jest na niej sortowanie odpadów zbieranych w sposób selektywny i zmieszanych. Dzięki przemyślanej koncepcji procesu technologicznego i zaprojektowaniu systemu najnowszych, efektywnych urządzeń – 10 separatorów optycznych TITECH autosort, w tym 5 najnowszej generacji separatorów TITECH autosort 4 - dziś ponad 60% z odpadów trafiających na instalację kierowanych jest do przetworzenia: ponad 20-30% frakcji kierowanych jest do recyklingu, a powyżej 30-40% wydzielonych frakcji przetwarzanych jest na paliwo alternatywne i kierowane do odzysku energetycznego.

- Dane za ubiegły rok: odzysk materiałowy mamy na poziomie ponad 23 %, zaś energetyczny ponad 36 %. Konkurencyjne firmy działające na rynku warszawskim nie realizują nawet połowy tego co my. Jeśli dodamy do tego jeszcze dane na temat recyklingu odpadów przemysłowych, który także prowadzimy, te wyniki będą jeszcze bardziej imponujące: odzysk na poziomie 70-ciu % tego, co do nas trafia, w tym około 30 % to odzysk surowcowy, zaś 40 % stanowi paliwo alternatywne. - Mówi Wojciech Byśkiniewicz, właściciel firmy Byś.

Zastosowany proces technologiczny pozwala na maksymalizację odzysku frakcji materiałowych ze strumienia odpadów nawet do ponad 90% ich udziału w strumieniu i na wydzielanie tych frakcji materiałowych, które bez automatyzacji procesu trafiłyby na składowisko.

Aktualnie na instalacji wydzielanych i kierowanych do recyklingu jest 16 rodzajów surowców: PET transparentny, PET niebieski, PET zielony, PET kolorowy, opakowania PP, PE, PS, kartoniki o żywności płynnej, folia transparentna, folia mix, papier, karton, szkło, metale żelazne i nieżelazne, frakcje do produkcji paliwa RDF.

Na instalacji możliwe jest przesortowanie do 30 ton odpadów w ciągu godziny. W ciągu roku przetworzonych na niej może być nawet 150 000 ton odpadów z gospodarstw domowych.

- Instalacja ta jest przykładem, że również w Polsce potrafimy realizować wymagające i trudne przedsięwzięcia w obszarze gospodarki odpadami. Tak jak przed kilkoma laty my jeździliśmy oglądać przykładowe zrealizowane instalacje do zagospodarowania odpadów za granicę, tak aktualnie do Polski, do Warszawy przyjeżdżają oglądać instalację firmy Byś goście z różnych zakątków świata.- mówi Mariusz Rajca - Instalacja ta dołączyła do najbardziej zaawansowanych technologiczne instalacji na świecie, w niektórych obszarach nawet je przewyższając.

ZGO, Bielsko- Biała

Zakład Gospodarki Odpadami w Bielsku- Białej również posiada status RIPOK. Jego integralną część stanowi nowoczesna, wysoce zautomatyzowana instalacja do sortowania odpadów  komunalnych zmieszanych i zbieranych selektywnie.

- Do wydzielania poszczególnych frakcji odpadów wykorzystujemy m.in. 7 separatorów opto-pneumatycznych (TITECH autosort), 2 separatory metali żelaznych, separator metali nieżelaznych, separator balistyczny, sito bębnowe, rozrywarkę do worków, automatyczne stacje załadunkowe kontenerów itd. Wszystkie te urządzenia połączone są systemem przenośników taśmowych i opatrzone niezbędnym systemem sterowania – mówi Wiesław Pasierbek Prezes ZGO w Bielsku -Białej.

Na instalacji wydzielane są: papier mix, folie, aluminium, metale żelazne, tworzywa sztuczne takie jak: PP, PS, PE, PET oraz opakowania wielomateriałowe(tetrapak), szkło, odpady z drewna i materiałów drewnopochodnych, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEIE), opony itp.

Udział frakcji surowcowych (bez RDF, 0-80, ZSEIE) wydzielonych ze zmieszanych odpadów komunalnych kształtuje się na poziomie nawet do 15%, co jest wynikiem bardzo dobrym dla tego typu odpadów.

Łącznie odzyskuje się tu nawet 15-16 rodzajów frakcji materiałowych, które następnie kierowane są do recyklingu, oraz frakcję do produkcji paliwa RDF.

- Efektywne funkcjonowanie zakładu pod względem środowiskowym i ekonomicznym ma miejsce wtedy gdy z dostarczonych odpadów udaje się skierować do dalszego odzysku możliwe dużo frakcji surowcowych, a do składowania kierowane są wyłączenie te z odpadów, których w inny sposób nie dało się unieszkodliwić mówi Wiesław Pasierbek Prezes ZGO w Bielsku -Białej.

Mniej znaczy więcej- tajemnica nowoczesnego sortowania

Podczas targów POLEKO firma TOMRA Sorting zaprezentowała również najnowszej generacji  separator optyczny TITECH – TITECH autosort 4.

Od wcześniejszych wersji TITECH autosort 4 odróżnia styl jego zaprojektowania, uwzględniający takie cechy jak prostota, moc, niezawodność, dokładność i kompaktowość. Dzięki ograniczeniu ilości komponentów i zastąpieniu ich TITECH autosort 4 jest jeszcze mniej narażony na możliwość wystąpienia usterek oraz ma mniejsze wymagania w zakresie czyszczenia i konserwacji.

TITECH autosort 4 jest systemem wielofunkcyjnym, wykorzystującym technologie bliskiej podczerwieni (NIR) i spektrometrię światła widzialnego (VIS), na którym możliwe jest odzyskiwanie szerokiej gamy surowców z różnych strumieni odpadów, w tym opakowaniowych, komunalnych zmieszanych i zbieranych selektywnie. Zaawansowany system czujników (skanują nawet do 320 000 punków na sekundę) pozwala na zastosowanie go także do sortowania papieru, recyklingu opakowań PET i PE, produkcji frakcji czystego drewna czy produkcji paliwa alternatywnego RDF.

Najważniejszą innowację TITECH autosort 4 stanowi wyeliminowanie zewnętrznego źródła światła poprzez zastosowanie przełomowej technologii FLYING BEAM®. System nie zawiera  zewnętrznych lamp i oświetla wyłącznie skanowany w danej chwili obszar przenośnika taśmowego, co pozwala zaoszczędzić do 70% energii.

Pozostałe funkcje urządzenia to wysokiej wydajności karta przetwarzania danych, nowoczesna jednostka sterująca (CU) i koncepcja zaworów. Jednostka sterująca (CU) wyposażona jest w komputer przemysłowy i zapewnia pracę w szerszym zakresie temperatur oraz chłodzenie pasywne dla większości konfiguracji, podczas gdy wymienniki ciepła zastępują system aktywnego chłodzenia dla wyższych temperatur. Zawory wyposażone są w nowe, wspólne karty sterownicze, a ich szybkość pozwala na jeszcze wyższą precyzję sortowania.

TITECH autosort 4 jest pierwszym systemem wykorzystującym technologię NIR nie wymagającym zewnętrznego źródła światła, łączącym wysokie osiągi i przepustowość (do 30 ton materiału wejściowego na godzinę) przy niskim zużyciu energii i redukcji śladu węglowego w środowisku.

W Polsce pierwsze urządzenia TITECH autosort 4 zostały zainstalowane na instalacji firmy BYŚ w Warszawie.

(gz)