Wodociągowcy odkryli ślady kolejnej zapomnianej łódzkiej rzeki

Mat. pras.

29 lipca 2018 roku będzie 595. rocznica nadania Łodzi praw miejskich. Swoją nazwę miasto zawdzięcza rzece Łódce, jednak mogło nosić nazwę od innej rzeki - Ostrogi - nad którą próbowano lokować miasto 9 lat wcześniej. Pracownicy ZWiK natrafili ostatnio na ślady tej dawnej łódzkiej rzeki.

"Średniowieczna wieś Łodzia - mówi Miłosz Wika, rzecznik ZWIK-u w Łodzi - leżała nad niewielkim dopływem rzeki Łódki, gdzie dziś znajduje się Browar Łódzki, między ulicami Pomorską a Północną. Wieś, która należała do biskupów włocławskich, słabo się rozwijała. Jej zarządca - kanonik włocławski, Piotr, podpisujący się „de Lodza", doprowadził do wydania przez kapitułę włocławską w 1414 roku dokumentu o lokacji miasta zwanego Ostroga nad rzeką Ostrogą. Miasto miało powstać w oparciu o osadę, która rozwinęła się w okresie wojen polsko-krzyżackich przy szlaku krakowsko-łęczyckim."

Ostroga zaczynała się na bagnach przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Wojska Polskiego z Franciszkańską. Ukośne ściany współczesnych budynków wyznaczają mniej więcej przebieg dawnej rzeczki. Przecinała ona ulicę Łagiewnicką przy ulicy Berlińskiego, Zgierską zaś w miejscu, gdzie na elewacji kamienicy przy Zgierskiej 17 do dziś jest graniczna kapliczka między Bałutami i Łodzią. Ostroga płynęła wzdłuż ulicy Krótkiej, obecnej Zachodniej, i dalej skręcała za starym cmentarzem żydowskim w Bazarową, Rybną, potem płynęła wzdłuż Lutomierskiej. Między Lutomierską a Drewnowską jeszcze po wojnie istniał otwarty kanał rzeczki zwany „rowem lutomierskim".

Na wysokości Motodromu przy Drewnowskiej Ostroga wpadała do Łódki. Rzeka podzieliła los innych łódzkich rzek. Zamieniono ją w ściek i na początku XX wieku ukryto w podziemnym betonowym kanale.

"Udało się odnaleźć miejsce - dodaje Wika - w którym do dziś zachował się fragment tego kanału z 1915 roku. W zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi odnajdziemy też kosztorys jego budowy i umowę z wykonawcą. Powszechna jest opinia, że rzekę Łódkę nazywano kiedyś Ostrogą"

(mk)