Recykling baterii Li-ion a przepisy prawne – co firmy muszą wiedzieć?

Baterie litowo-jonowe (Li-ion) znajdują coraz szersze zastosowanie w przemyśle, transporcie, a także w urządzeniach codziennego użytku. Wraz ze wzrostem ich zużycia rośnie również znaczenie odpowiedniego gospodarowania zużytymi ogniwami. Recykling baterii Li-ion to nie tylko kwestia ekologii, ale również obowiązek prawny dla firm, które wprowadzają je na rynek lub zajmują się ich zbiórką i przetwarzaniem. Poniżej wyjaśniamy, jakie przepisy obowiązują w Polsce i Unii Europejskiej oraz co firmy muszą wiedzieć, by działać zgodnie z prawem.

Obowiązki przedsiębiorców wynikające z przepisów krajowych i unijnych

Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz Ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach, przedsiębiorcy wprowadzający na rynek baterie lub akumulatory, w tym ogniwa Li-ion, są zobowiązani do organizacji systemu zbiórki, przetwarzania oraz recyklingu zużytych ogniw. Obowiązki te obejmują m.in.:

• rejestrację w rejestrze BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach),
• prowadzenie ewidencji i sprawozdawczości,
• zapewnienie odpowiednich warunków magazynowania i transportu baterii niebezpiecznych,
• osiągnięcie wymaganych poziomów zbierania i recyklingu.

Dodatkowo, rozporządzenie UE 2023/1542, które weszło w życie w czerwcu 2023 r., ustanawia szczegółowe wymagania dotyczące m.in. zawartości materiałów odzyskiwanych, deklaracji śladu węglowego czy paszportu baterii dla producentów. Firmy, które nie spełniają wymogów, mogą podlegać poważnym sankcjom finansowym i administracyjnym.

Bezpieczny recykling – wyzwania i odpowiedzialność

Baterie Li-ion, mimo swojej wydajności, stanowią istotne zagrożenie środowiskowe i pożarowe, jeśli nie są odpowiednio utylizowane. Przedsiębiorstwa zajmujące się ich recyklingiem muszą wdrożyć restrykcyjne procedury bezpieczeństwa, obejmujące:

• odpowiednie oznaczenia odpadów niebezpiecznych,
• przeszkolenie personelu w zakresie postępowania z ogniwami Li-ion,
• wykorzystanie certyfikowanych technologii odzysku surowców, takich jak lit, kobalt, nikiel.

Współpraca z profesjonalnym operatorem recyklingu, którego oferta znajduje się pod linkiem: https://www.wastesservice.com/ pozwala nie tylko ograniczyć ryzyko, ale także sprostać wymaganiom ustawowym. Specjalistyczne firmy oferują bowiem kompleksowe usługi obejmujące odbiór, transport, demontaż oraz raportowanie zgodnie z obowiązującymi regulacjami.

Sankcje i konsekwencje braku zgodności

Firmy, które nie realizują obowiązków wynikających z przepisów dotyczących baterii Li-ion, narażają się na dotkliwe kary. Organy ochrony środowiska mogą nałożyć grzywny, a także decyzje administracyjne skutkujące wstrzymaniem działalności. Najczęstsze uchybienia to:

• brak wpisu do rejestru BDO,
• niewłaściwe magazynowanie odpadów niebezpiecznych,
• brak raportów o poziomach zbiórki i recyklingu,
• nieprzestrzeganie norm związanych z transportem ADR.

Warto podkreślić, że prawo nie przewiduje „ulg” dla firm, które nie były świadome obowiązku, w związku z czym tak istotna jest edukacja i bieżące śledzenie zmian legislacyjnych.

Podsumowując, należy stwierdzić, że recykling baterii litowo-jonowych to nie tylko techniczne wyzwanie, ale również skomplikowany obszar regulacyjny. Firmy, które wprowadzają je na rynek lub zajmują się ich odzyskiem, muszą znać i przestrzegać aktualnych przepisów, zarówno krajowych, jak i unijnych.