Najważniejszy jest efekt końcowy

Eksperci firmy TITECH wskazują na potrzebę optymalizacji procesów odzysku frakcji materiałowych przeznaczonych do recyklingu, uszczelnienia systemu i poprawy skuteczności w egzekwowaniu przepisów z zakresu gospodarki odpadami. Tylko tyle i aż tyle, by Polska poradziła sobie z ograniczaniem ilości odpadów trafiających na składowiska oraz zaczęła racjonalnie gospodarować zasobami, jakie kryją się w odpadach komunalnych. Bo niektóre nowe, już powstające w Polsce instalacje do sortowania i odzysku odpadów komunalnych pozwalają na ponad 50% odzysk surowców, znacznie przed terminem wyznaczonym w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010-2014.

Przepisy znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz obowiązujący KPGO 2010-2014 zmienią nie tylko proces gospodarowania odpadami w gminach, ale wskazują też konieczność zmiany postaw i nawyków społecznych. Wśród celów postawionych przed Polską na najbliższe lata i rzutujących na długofalową politykę działania są:

- objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych oraz systemem selektywnego zbierania odpadów najpóźniej do 2015 roku,

 - stałe zmniejszenie ilości odpadów komunalnych biodegradowalnych kierowanych na składowiska odpadów, tak by w roku 2013 nie było składowanych więcej niż 50%, a w 2020 roku

- więcej niż 35% masy tych odpadów wytworzonych 1995 - zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 60% odpadów wytworzonych do końca 2014 roku

 - przygotowanie do ponownego wykorzystania i recyklingu frakcji materiałowych w ilości co najmniej 50% ich udziału w strumieniu odpadów komunalnych.

W oparciu o koncepcje opracowane przez specjalistów należącej do Grupy TOMRA Sorting Solutions firmy TITECH w roku 2010 w Polsce zmodernizowano kilka eksploatowanych już instalacji do sortowania odpadów komunalnych. W 2011 roku w Warszawie w firmie Byś oddano już do użytku nowy projekt, a w Ełku, Elblągu i Bielsku-Białej dobiegają końca procesy inwestycyjne związane z budową kolejnych instalacji opartych na koncepcji TITECH.

Instalacje te będą należały do najbardziej nowoczesnych i efektywnych na świecie. Każda z nich wyposażona jest w precyzyjne, bazujące na zaawansowanych technologicznie czujnikach, automatyczne systemy sortujące TITECH autosort.                                  

Ale najważniejsze jest, że instalacje te mogą już w 2012 roku odzyskać powyżej 50% papieru, metali i tworzyw sztucznych, a wszystko to z korzyścią dla środowiska i ekonomiki prowadzonej działalności.

Wyzwaniem jakie teraz stoi przez instalacjami jest zapewnienie sobie stałego strumienia odpadów, z których duża część dziś trafia na tanie składowiska.

Priorytety działania: 1. środowisko, 2. prawo, 3. ekonomia

Określenie wymaganych poziomów odzysku oraz redukcji ilości odpadów komunalnych kierowanych na składowiska wskazuje na decydujące kryteria, według jakich powinny być ocenianie działania podmiotów odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami. Najważniejsze są skuteczność i efektywność procesów, przy uwzględnieniu priorytetów: środowisko, prawo, ekonomia.

- Odzysk wprost przekłada się na redukcję ilości składowanych odpadów, ale w dużym stopniu zależy od skuteczności i efektywności systemu zbierania i instalacji technologicznej do sortowania i odzysku. Samo selektywne zbieranie odpadów, które ma usprawnić i ułatwić odzyskanie frakcji materiałowych o odpowiednich parametrach jakościowych, jest tylko narzędziem do osiągnięcia określonego celu. Najważniejsze jest dostosowanie się do wymagań i potrzeb przedsiębiorstw zajmujących się recyklingiem - mówi Mariusz Rajca, Prezes polskiej spółki TITECH.

Szczelny system - szybki postęp

Zmiany prawne w zakresie gospodarki odpadami i organizacji systemu przez gminy, specjaliści polskiej spółki TITECH postrzegają jako szansę na zbudowanie nowoczesnej i efektywnej struktury gospodarowania odpadami komunalnymi. Jednakże sama nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie doprowadzi do zmniejszenia ilości odpadów i większego odzysku frakcji materiałowych nadających się do recyklingu. Aby system działał właściwie konieczne jest wprowadzenie rozporządzeń jasno określających warunki oraz cele dla procesów technologicznych, precyzyjnych interpretacji oraz stworzenie skutecznego aparatu kontroli i egzekucji przepisów.

- Obecne uwarunkowania w gospodarce odpadami jeszcze niewystarczająco wspierają podmioty specjalizujące się w profesjonalnym i faktycznym ograniczaniu ilości składowanych odpadów przez odzysk frakcji materiałowych, ich recykling czy wykorzystanie energetyczne jako wtórnego paliwa stałego w przemyśle cementowym. Należy pilnie stworzyć warunki dla rozwoju sieci instalacji do unieszkodliwiania, przetwarzania i odzysku odpadów komunalnych oraz recyklingu w szczególności tworzyw sztucznych. Wspierana musi być efektywność działań i procesów technologicznych oraz realna redukcja składowanych odpadów – stwierdza Prezes Rajca. – Czasem można odnieść wrażenie, że to wdrożenie selektywnego zbierania odpadów i poddanie ich jakimkolwiek procesom niezależnie od efektu końcowego, a nie odzysk wysokiej jakości frakcji materiałowej, jest tu głównym celem.

W polskich realiach techniczno-technologicznych odzysk frakcji materiałowych opiera się wciąż w większości na sortowaniu manualnym. W ostatnich dwóch latach zwiększyła się jednak w kraju ilość innowacyjnie wyposażonych instalacji do sortowania, skutkujących znaczącym wzrostem redukcji ilości odpadów oraz spełniających wymagania prawne czy oczekiwania poszczególnych sektorów.

- Stosowana technika i technologie są pochodną celów, wymagań rynkowych i ekonomiki. Liczy się efekt końcowy- mówi Mariusz Rajca.

Najbliższe lata pokażą na ile zapisy rozporządzeń, będą motywowały inwestorów do odmiennego niż dotychczas podejścia do procesów technologicznych, wprowadzania szybkich zmian oraz zwiększania poziomów i efektywności odzysku frakcji oraz na ile samorządy będą faktycznie stwarzać warunki dla modernizacji lub rozwoju nowych inwestycji.

-Należy uporządkować gospodarkę odpadami w gminach i spełnić wymagania obowiązującego prawa przy zapewnieniu wysokiej efektywności, co w całym łańcuchu działań przełoży się na wysokość opłat, które będziemy ponosili my, mieszkańcy – ocenia prezes Rajca. – Uwzględniając szereg aspektów środowiskowych i ekonomicznych, korzystnym dla gmin rozwiązaniem byłoby używanie istniejących instalacji do produkcji paliw alternatywnych, realizowanych w wielu przypadkach przez prywatnych inwestorów. W szczególności w tym obszarze będzie się liczyła skala działalności i możliwość reakcji na zmiany również w składzie odpadów oraz wzrastające oczekiwania przemysłu cementowego czy bardziej restrykcyjne podejście przemysłu do jakości paliw alternatywnych. Ważna jest też koncentracja na czynnościach kontrolnych w zakresie weryfikacji respektowania prawa.

Titech w Polsce

Inauguracja aktywności TITECH Polsce w roku 2008 zbiegła się z wejściem w życie ramowej dyrektywy w sprawie odpadów 2008/98/WE. Spółka oferuje wysoko wyspecjalizowane rozwiązania dla wielu sektorów przemysłu, w tym recyklingu, oraz świadczy kompleksowe usługi serwisowe. Oprócz dostarczania innowacyjnych rozwiązań technologicznych dla procesów odzysku i przetwarzania odpadów, zajmuje się również doradztwem, optymalizacją i zwiększaniem efektywności instalacji do odzysku, sortowania czy recyklingu. Już w roku 2009 TIECH opracował i przedstawił koncepcję technologiczną sortowania i odzysku frakcji materiałowych dla odpadów komunalnych niesegregowanych i zbieranych selektywnie, przygotowaną pod kątem specyfiki rynku polskiego. Podstawowym jej celem było stworzenie instalacji zapewniających maksymalny odzysk frakcji materiałowych przeznaczonych głównie do recyklingu, czyli: papieru, opakowań PET, PE/ PP, folii PE, kartoników po produktach spożywczych, metali żelaznych i nieżelaznych oraz z pozostałego strumienia frakcji do produkcji paliwa alternatywnego.

Wszystkie opracowane koncepcje oparto na automatyzacji sortowania z zastosowaniem czujników (np. spektrometria oparta na bliskiej podczerwieni, spektrometria oparta na świetle widzialnym) które gwarantują ponad 80%-90% skuteczność wydzielania poszczególnych frakcji materiałowych.

Firma TOMRA została założona w 1972 roku. Zajmowała się wtedy projektowaniem i produkcją automatów do zwrotu opakowań. Dziś działa na rynku, jako wiodący dostawca rozwiązań wykorzystujących czujniki. W ramach Grupy TOMRA działają dwa oddzielne działy: TOMRA Collection Solutions oraz TOMRA Sorting Solutions.

Grupa TOMRA Sorting Solutions, światowy lider w branży sortowania wspomaganego czujnikami łączy trzy wiodące marki zajmujące się sortowaniem wspomaganym czujnikami oraz procesami technologicznymi: TITECH – specjaliści odzysku i recyklingu surowców wtórnych z odpadów, CommodasUltrasort - specjaliści w branży wydobycia surowców, oraz specjaliści w dziedzinie przetwarzania żywności ODENBERG.

Firma TITECH została założona w 1993 roku. Jej pozycję rynkową potwierdza ponad 25 lokalizacji, w których zastosowano rozwiązania do recyklingu. Spółka zainstalowała ponad 3000 urządzeń sortujących wykorzystujących czujniki w systemach do recyklingu na całym świecie. Urządzenia sortujące TITECH pozwalają uzyskać czyste frakcje materiałowe, co oznacza większą wydajność i większe zyski na tonę materiału wejściowego. W Polsce TITECH działa od roku 2008.

(gz)