System monitoringu promieniotwórczości wód pitnych

W Polsce powinien powstać system monitoringu promieniotwórczości wód pitnych - przekonują specjaliści z Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, którzy badali zawartość nuklidów promieniotwórczych w wybranych ujęciach na Górnym Śląsku.

W niektórych próbkach zanotowano nieznaczne przekroczenia dopuszczalnych wartości dla najbardziej wrażliwych grup wiekowych - niemowląt i młodzieży. Nie oznacza to jednak, że ktokolwiek będzie chorował z powodu picia takiej wody. Autorzy badań przekonują, że trzeba bliżej przyjrzeć się ujęciom. Dzięki monitoringowi można nie tylko nie dopuszczać do spożycia wody o zbyt wysokiej radioaktywności, ale przy zastosowaniu odpowiednich metod usuwać z niej nuklidy promieniotwórcze.

Od 1986 r. specjaliści z GIG monitorują ujęcia kopalniane, ostatnio na Górnym Śląsku. Analizie poddano 20 próbek wód pitnych. W ich wytypowaniu i pobraniu pomagali specjaliści z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

Szczególną uwagę badacze zwrócili na ujęcia podziemne, gdzie spodziewali się podwyższonej promieniotwórczości naturalnej. Te przewidywania potwierdziły się, w trzech z sześciu takich ujęć stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm. Chodzi o izotopy radu i uranu. W wodach powierzchniowych, z których do kranów w regionie trafia 75% wody, naukowcy nie stwierdzili żadnego zagrożenia.

Choć w żadnej próbce, ani wody z ujęć podziemnych, ani z powierzchniowych, nie został przekroczony poziom zalecany przez WHO (Światową Organizację Zdrowia), to jednak w Polsce obowiązują przepisy krajowe, wynikające z unijnych, nakazujące liczenie dopuszczalnych dawek w odniesieniu do poszczególnych grup wiekowych.

W zależności od wieku organizmy ludzkie mają różną wrażliwość na działanie danego nuklidu. Np. rad wbudowuje się w kości w okresie ich wzrostu - wyjaśnił docent Stanisław Chałupnik z Laboratorium Radiometrii GIG.

W kilku zbadanych podziemnych ujęciach wody dawki nuklidów promieniotwórczych przekraczają normy w odniesieniu do pewnych grup wiekowych, badana woda jest jednak bezpieczna.

(mm)