Spalarnie odpadów w Polsce budzą protesty

Spalarnie odpadów w Polsce budzą protesty

Choć doświadczenia unijne są pozytywne, tak jak ma to miejsce w przypadku zakładu w Hogdalen, w Polsce nadal spalarnie odpadów budzą ostre protesty. Ludzie boją się, że zakłady te wypuszczają toksyczne substancje.

Zakład w Hogdalen można uznać za jeden z najlepszych w branży – ma 40 lat i spełnia najwyższe standardy w UE. Dziennie przyjeżdża 200 śmieciarek, rocznie przywożą 770 tys. ton śmieci – czyli tyle, ile rocznie produkuje się np. w Warszawie. W zakładzie Hogdalen pracuje 200 osób, większość procesów jest zautomatyzowana. Śmieci komunalne trafiają do sześciu pieców rusztowych – czyli instalacji, w których nawet na ostatnim etapie ulatniania się dymu wyłapywane są z szkodliwe substancje. Pozostałością procesu spalania jest żużel – wykorzystywany w budownictwie i popiół – niebezpieczny odpad, który miesza się z betonem.

Choć śmieci komunalne przeszły wcześniejszą segregację, to i tak znajdują się w nich niedozwolone, niebezpieczne produkty, np. baterie. Dlatego spalarnie odpadów muszą mieć zapewniony monitoring emisji, zanieczyszczenia okolicznych wód i gleb na najwyższym poziomie, technologię umożliwiającą spalanie odpadów w bardzo wysokiej temperaturze i wysokiej jakości instalacje oczyszczania emisji.
Restrykcyjne przepisy dotyczące ograniczenia zanieczyszczeń powietrza i wód przez spalarnie odpadów ustaliła Komisja Europejska w dyrektywie z 2000 roku. Normy dopuszczają obecność w metrze sześciennym emisji ze spalarni miligramów (tysięcznej części grama) tlenków azotu, węgla, dwutlenku siarki, pyłu oraz ułamków miligrama metali ciężkich. Norma dla emitowanych w czasie spalania rakotwórczych dioksyn wynosi 0,1 nanograma (miliardowej części grama) na metr sześcienny.

Zakład w Hogdalen ma moc 188 MW, na godzinę spala 72 tony odpadów, produkowana w tym procesie energia cieplna – rocznie 2 TWh – trafia do miejskiej sieci i odpowiada za 14 proc. ogrzewania Sztokholmu. Dodatkowo dostarcza 500 GWh energii elektrycznej. Zarabia na tym Fortum i Sztokholm, bo miasto jest także udziałowcem zakładu.
Spalarnie dostarczają energię elektryczną i cieplną w Danii, Holandii, Austrii, Niemczech, ale w Polsce ich budowa budzi wciąż ogromne kontrowersje i protesty mieszkańców, niezależnie od tego, co w nich ma być spalane.

Zarówno w Karkowie jak i Warszawie pojawia się wiele kontrowersji przy budowie spalarni. Najbardziej zaawansowaną inwestycję budowy spalarni odpadów komunalnych ma Bydgoszcz. Miasto jako jedyne już w listopadzie 2009 r. przesłało do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej gotowy wniosek o dofinansowanie inwestycji wartej 509 mln zł. Plany te pokrzyżował jednak wydany dwa tygodnie temu wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego unieważniający decyzję środowiskową dla spalarni. Decyzja ta na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego została oceniona przez kancelarię prawną wyspecjalizowaną w dziedzinie ochrony środowiska, uzyskując wynik pozytywny.

Technologia spalania odpadów komunalnych nie jest bardziej szkodliwa od technologii spalania węgla czy innych surowców wykorzystywanych przez elektrociepłownie – ocenia Jarosław Stasiński, dyrektor Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ekologii Miast. Wokół spalarni narosło wiele mitów. Gdy wiele lat temu powstawały pierwsze takie zakłady, miały niedociągnięcia dotyczące technologii oczyszczenia spalin. To stwarzało problemy z substancjami rakotwórczymi. To jednak zostało już wyeliminowane i spalarnia nie powoduje zagrożeń dla środowiska. Mimo to mieszkańcy protestują przeciwko nowym nieznanym jeszcze w kraju technologiom – podkreśla Stasiński. Jego zdaniem spalanie odpadów powinno być jednym z wielu elementów kompleksowego systemu gospodarki odpadami.

Obecnie w Polsce 95 proc. śmieci komunalnych trafia na składowiska. Tymczasem od 2013 roku będzie obowiązywał całkowity zakaz składowania nieposegregowanych odpadów. Do końca przyszłego roku wszystkie składowiska niespełniające unijnych norm muszą zostać zamknięte.



(mm)