Gospodarka ściekowa w Zielonej Górze i Świdnicy

Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. to firma, która z powodzeniem zrealizowała jeden z większych projektów (ok. 47 mln EURO) z dofinansowaniem pochodzącym z Funduszu Spójności, pn. „Gospodarka ściekowa na terenie Zielonej Góry i Świdnicy”. Celem przedsięwzięcia było uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Miasta Zielona Góra oraz przyłączenie do zintegrowanego systemu kanalizacji sanitarnej Miasta Zielona Góra miejscowości Stary i Nowy Kisielin oraz Przylep w Gminie Zielona Góra, a także miejscowości Wilkanowo w Gminie Świdnica.

Techniczny opis zadania może wydać się mało spektakularny, ale liczby są imponujące. W zakres projektu weszło wybudowanie blisko 120 km przewodów kanalizacji sanitarnej i ponad 16 km – deszczowej oraz renowacja ponad 10 km przewodów kanalizacyjnych. Co istotne, zmodernizowano także Centralną Oczyszczalnię Ścieków „Łącza”, rozbudowując jej część mechaniczną i wyposażając ją w spalarnię osadów ściekowych.

Budowa układu spalania granulatu osadu przynosi zarówno efekty ekonomiczne (niższe koszty eksploatacji), jak i ekologiczne – w postaci znaczącego zmniejszenia ilości odpadów kierowanych do składowania. Spalanie osuszonych osadów pozwala na odzyskanie energii zużytej w procesie osuszania. Przeciętnie osady ściekowe charakteryzują się wartością opałową rzędu 10 do 12 MJ/kg. Jest to wartość czterokrotnie niższa od kaloryczności oleju opałowego, jednakże wystarczająca żeby użytkować produkt suszenia jako opał. Prowadzenie procesu suszenia osadu pozwoli na redukcję masy otrzymanego osadu o ok. 63%, a spalanie o 90% - w stosunku do ilości osadu odwodnionego.

Rozbudowa infrastruktury wodno-ściekowej może być rozpatrywana w kilku aspektach. Formalnie – jej realizacja pozwala na wypełnienie założeń Dyrektywy 91/271/EWG, dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, nakazujących 100-procentowe oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych w aglomeracjach liczących od 15 000 do 150 000 RLM (równoważna liczba mieszkańców). Inwestycja spowodowała istotną redukcję ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska oraz unieszkodliwienie (poprzez spalenie) znaczącej ilości wysuszonych osadów ściekowych. Rozbudowa sieci wodociągowej zwiększyła liczbę osób, mogących korzystać ze stałego źródła wody zdatnej do picia, do 96% mieszkańców aglomeracji.

Realizacja projektu zwiększyła atrakcyjność wielu obszarów regionu, poprawiła warunki prowadzenia działalności gospodarczej, zmniejszyła niekorzystne oddziaływanie na środowisko, nie ograniczając przy tym potencjału turystycznego i ekologicznego regionu. To efekty, o których – mimo ich niewymierności – nie można zapominać.

Tak duże przedsięwzięcie wymagało znaczących środków. 85% kwalifikowanej wartości zadań wchodzących w zakres projektu uzyskało dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (21 mln €). Pozostałe środki – wkład własny wniosły: Miasto Zielona Góra, Gmina Zielona Góra, Gmina Świdnica oraz „Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja” Sp. z o.o. w Zielonej Górze. Realizacja projektu wymagała jednak sięgnięcia po zwrotne środki zewnętrzne. Dostarczyło ich konsorcjum finansowe z udziałem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banku Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze. Instytucje te sfinansowały brakujący kapitał, przy czym wydatki niekwalifikowane pokrył Bank Ochrony Środowiska.

Skala przedsięwzięcia spowodowała szereg trudności, które doprowadziły m.in. do przesunięcia terminu realizacji projektu. Przedłużała się procedura przetargowa, wzrosły ceny materiałów i usług budowlanych, trudne warunki zimowe i opóźnienia w dostawach wpłynęły niekorzystnie na realizację założonego harmonogramu. Jednak mimo wszystkich trudności zadanie zostało pomyślnie zakończone, a inwestycja służy mieszkańcom i środowisku.